Журпзшген топырац зерттеулершщ нэтижесшде Арал мацыньщ Солтустж Шыгысындагы топырацтарга антропогендж эсер ету нэтижесшде езгеркке ушыраган жэне булшбеген топырак;тардыц морфологияльщ жэне химияльщ касиеттер1 аньщталды. Кашьщтьщтан зондылау материалдарын пайдалана отырып жэне топырак; картасы непзшде (1:100000 масштабында) Арал мацыньщ Солтустж Шыгыс белтндеп деградацияга ушыраган топырак жамылгысыныц картасын жасау ушш деградацияга ушыраган топырацтарын багалаудыц непзп параметрлер1 мен критерийлер1 эз1рленд1.

Мацалада ауыл шаруашыльщ кызмет1 нэтижесшде Солтустж Цазак;станныц кара топырактарыныц морфологиялык физико-химияльщ цасиеттершщ 63repyi царастырылады.

Карбонаттар топырацта гидрогендж жэне биогендж жолдармен жинацталады. Карбонаттардьщ мелшер1 грунт суларыньщ минералдыгына, булану белсендШгше, топырак;тьщ гранулометриялык; к;урамына байланысты. Топырак; цабаттарындагы карбонаттардьщ мелшер1 сол цабаттыц туздылыгына Kepi пропорциалды.

Мак;алада Авдала суару алк;абыныц Kypiiu еаршетш батпак;ты топырак;тарыныц биол огиял ьщ бел сенды iriHe цоргасын мен кадмийдщ эр турл i мелшершщ 9cepiH зерт-теуд1ц нэтижелер1 келт1р!лген.

Макалада 1л е езеншщ Бацанас ежелп атырауыньщ бас жагындагы Kypim егуге игерыген суармалы топырацтарда ауыр металлдардыц жалпы жэне жылжымалы турлершщ мелшерш зерттеу нэтижелер1 келт1рьлген. Зерттелген топырацтарда ауыр металдардьщ фондык мелшер1 аньщталган. Ауыр металдардьщ жылжымалы турлер1 iuiiHfle ец коп улест1 горгасын жэне никел алатындыгы аньщталган. Топырак цурамындагы ауыр металдар мелшершщ картасы жасалган. Топырак курамындагы ауыр металдарга картографияльщталдаужасалган.

Алматы цаласы Казацстанньщ ец ipi жэне eHflipicTiK инфрацурылымдары дамыган цалаларыньщ 6ipiHe жатады. Сондьщтанда кдланьщ коршаган ортасы улкен антропогендж эсерлерге шалдыгуда. 8cipece, соцгы кезде транспорт саныньщ кебеюше байланысты Алматы каласынын, топыратарыныц курамында адам денсаулыгы ушш ец KayinTi ауыр металдардьщ 6ipi-крргасыннын, жэне т.б. мелшер! улгаюда.

Караарна жэне Шыгыс Кекарна мунай кэсшорындарыныц топырацтарыныц мунайхимияльщ ластануга к;арсы турацтылыгы темен

Журпзыген зерттеулердщ нэтижесшде Бетпак даланыц ашык жэне шалгынды боз топырактарында мацтаньщ есшенуше жэне ешмдШпне фосфор тьщайтцыштарыныц эртурл1 тшмдШп аньщталды.

Мацалада Жалал-Абад облысынын, Кек-Арт езеш алабыньщ топырацтарыньщ физико-химиялык жзне агрохимияльщ касиеттеръ ягни механикальщ К¥Р^амы< гумус, С02, pH, cinipy сиымдылыгы жэне топырацтагы азоттыц, фосфордыц жэне кал ийдщ жал пы формаларын зерттеу нэтижел epi баяндалган.

Журпзшген модельд1 тэнарибелер цеолиттщ аборигендж микрофлоралардыц ыдырату цабьпетш жылдамдататынын кврсетть Модельдж тэж1рибенщ барльщ нускдларында цеолита енпзу эрекет1 каталазалык; жэне дегидрогеназалык; белсендыж децгешн б1ртшдеп арттырады. Табиги да, химиялык; жет1лд!рыген цеолитпен де топырацтагы осы ферменттерд1ц белсендглж децгешнщ мэндершде елеул1 айырмашылык; байкдлмады. Топырак;тагы мунайдыц азаюын аньщтауда химияльщ жет1лд1ршген цеолиттщ табиги цеолиттен басымдылыгы жоцтыгын KepceTTi.

Мацалада Кек-Арт езеш алабындагы топырацтардыц биологиялык; ешмдытн жэне цоректж заттардьщ айналымын зерттеудщ нэтижелер! баяндалган.

Мацалада жшлжтщ эр турл1 диапазонындагы cyperrepfli дифференциалды синтездеу жолымен жерд1 кашыктыктан зондылау материалдарын топырацтык жжтеудщ жаца aflicrepi алгаш рет жариялануда. Осы мацсатта жер бедершщ сандык; модел1 крлданылмайтын жазьщ айматардьщ топырац жамылгысын талдау ушш, т1келей багытталган жарык шагылгыштьщ жарьщтыгы мен спектрдщ инфра-кызыл диапазонына елеул1 назар аударылады.