Preview

Топырақтану және агрохимия

Кеңейтілген іздеу

Топырақ денсаулығының концепциясы және қазіргі топырақ денсаулығының көрсеткіштері: қысқаша шолу

https://doi.org/10.51886/1999-740X_2023_3_99

Толық мәтін:

Аннотация

Ұсынылған шағын шолуда топырақтың биологиялық белсенділігінің оның физикалық және химиялық қасиеттерімен, сайып келгенде, топырақ құнарлығымен және ауылшаруашылық дақылдарының шығымдылығымен байланыстылығының жүйелі көрінісі көрсетілген. Топырақтың биологиялық белсенділігі топырақ биотасының, негізінен микробиотаның және өсімдік тамыр жүйесінің тіршілік әрекетіне, сонымен қатар топырақ ферменттерінің әрекетіне байланысты. Жеке BAP сынақтарын қарапайым және қол жетімді биологиялық құнарлылық индекстері BFI ретінде пайдалануға болатыны көрсетілді.

Авторлар туралы

А. А. Құрманбаев
Ө.О. Оспанов атындағы Қазақ топырақтану және агрохимия ғылыми-зерттеу институты
Қазақстан

050060, Алматы қ., әл-Фараби даңғылы, 75 В



К. К. Мусаева
Ө.О. Оспанов атындағы Қазақ топырақтану және агрохимия ғылыми-зерттеу институты
Қазақстан

050060, Алматы қ., әл-Фараби даңғылы, 75 В



Ш. Ғ. Ермек
Ө.О. Оспанов атындағы Қазақ топырақтану және агрохимия ғылыми-зерттеу институты
Қазақстан

050060, Алматы қ., әл-Фараби даңғылы, 75 В



Әдебиет тізімі

1. V.F. Valkov, K.Sh. Kazeyev, S.I. Kolesnikov Pochvovedeniye: uchebnik dlya vuzov// – M.: IKTs «Mart». 2004. – 496 s.

2. Aristovskaya T.V. Mikrobiologiya protsessov pochvoobrazovaniya// – SPb.: Nauka. 1980. – 187 s.

3. Mortensen U., Noren B., Wadso I. Microcalorimetry in the study of the activity of microorganism// Bull.Ecol. Res.Comm - 1973. Т. 17– С. 189-197.

4. Schnu rer J., Rosswall T. Fluorescein Diacetate Hydrolysis as a Measure of Total Microbial Activity in Soil and Litter// Appl Environ Microbiol. - 1982; Т. 43, № (6): - P. 1256– 1261.

5. Creamer R.E., Barel J.M., Bongiorno G., Zwetsloot M.J. The life of soils: Integrating the who and how of multifunctionality// Soil Biology and Biochemistry. – 2022. – Vol. 166, Р. 108561.

6. [Electronic resource]: – Access mode: http://www.css.cornell.edu/extension/soil-health/manual.pdf, free.

7. Thoumazeau A., Bessou C., Renevier M.-S., Trap J., Marichal R., Mareschal L., Deca¨ens T., Bottinelli N., Jaillard B., Chevallier T., Suvannang N., Sajjaphan K., Thaler P., Gay F., Brauma A. Biofunctool®: a new framework to assess the impact of land management on soil quality. Part A: concept and validation of the set of indicators// Ecological Indicators. – 2019. – Vol. 97. - P. 100–110.

8. Griffiths B.S., Bonkowski M., Roy J., Ritz K. Functional stability, substrate utilization and biological indicators of soils following environmental impacts// App. Soil. Ecol. – 2001. – V. 16. - P. 49-61.

9. Orwin K.H., Wardle D.A. New indices for quantifying the resistance and resilience of soil biota to exogenous disturbances// Soil Biology & Biochemistry. - V. 36. - 2004. - P. 1907-1912.

10. Cemenov A.M., Bubnov I.A., Emer N.R. Opredeleniye parametra zdorovia pochvy pri ispolzovanii razlichnykh narushayushchikh vozdeystviy// Problemy agrokhimii i ekologii. – 2013. – № 3. – S. 23-30.

11. Zvyagintsev D.G., Babyeva I.P., Zenova G.M. Biologiya pochv: uchebnik./ – 3- e izd.. ispr. i dop. – M.: Izd-vo MGU., 2005. – 445 s.

12. Tabatabai M.A., Dick W.A. Enzymes in soil: research and developments in measuring activities// Enzymes in the environment: Activity, ecology, and applications. N.Y.: Marcel Dekker. - 2002. P. 567–596.

13. Polyak Yu.M.. Sukharevich V.I. Pochvennyye fermenty i zagryazneniye pochv: biodegradatsiya. bioremediatsiya. bioindikatsiya// Agrokhimiya. - 2020. № 3. Р. 83–93.

14. Galstyan A.Sh. Ekologicheskiye usloviya i fermentativnaya aktivnost pochv// Ufa: B.m.i.,1979. 126 s.

15. Khaziyev F.Kh. Fermentativnaya aktivnost pochv// Novosibirsk: Nauka. - 1979. 179 s.

16. Galstyan A.Sh. Ob ustoychivosti fermentov pochv// Pochvovedeniye. – 1982. – № 4. S. 108–110.

17. Inisheva L.I., Ivleva S.N., Shcherbakova T.A. Rukovodstvo po opredeleniyu fermentativnoy aktivnosti torfyanykh pochv i torfov// Tomsk: Izd-vo Tomskogo universiteta. – 2003. –119 s.

18. Galstyan A. Sh. Ekologicheskiye usloviya i fermentativnaya aktivnost pochv// Ufa: B.m.i.,1979. –126 s.

19. Yakushev A.V., Kuznetsova I.N., Blagodatskaya E.V., Blagodatskiy S.A. Zavisimost aktivnosti polifenolperoksidaz i polifenoloksidaz v sovremennykh i pogrebennykh pochvakh ot temperatury// Pochvovedeniye. – 2014. – № 5. - C. 590-596.

20. Chunderova A.I. Aktivnost polifenoloksidazy i peroksidazy v dernovo-podzolistykh pochvakh. A.I. Chunderova// Pochvovedeniye. - 1970. - № 1. - S. 22-28.

21. Khaziyev F. Kh. Metody pochvennoy enzimologii// M. Nauka, 2005. - 252 s

22. Valova E.E., Tsybenov Yu.B., Tsybikova E.V. / Uchenyye zapiski ZabGGPU. - 2012. № 1 (42). S. 63 – 66.

23. V.F. Kuprevich. T.A. Shcherbakova. Pochvennaya enzimologiya// AN BSSR. - Laboratoriya fiziologii i sistematiki nizshikh rasteniy. - Minsk: Nauka i tekhnika., 1966. - 275 s.

24. Razmakhnina M.A. Vliyaniye antropogennykh faktorov na zagryazneniye pochv// International journal of experimental education. – 2015. – №12. – S. 293-296.

25. Upendra M.S., Liptzin D., Dangi M.S. Enzyme activities as soil health indicators in relation to soil characteristics and crop production// Agrosystems, Geosciences & Environment. – 2022.—Р. 5.

26. Eivazi, F. and Tabatabai, M. A. Glucosidases and Galactosidases in Soils // Soil Biology and Biochemistry. -1988.—Т. 20, - Р. 601-606.

27. Parham and Deng. Detection, quantification and characterization of beta-glucosaminidase activity in soil// Soil Biology and Biochemistry. – 2000. № 32, -Р. 1183-1190.

28. [Electronic resource]: – Access mode: https://farmlandinfo.org/wp-content/uploads/sites/2/2022/02/Soil-Health-Technical-Note-No.-450-03.pdf? free.

29. Grigorian B.R.. Koltsova T.G.. Sungatullina L.M. Metodicheskiye rekomendatsii po otsenke pochvenno-ekologicheskogo sostoyaniya zemel selkhoznaznacheniya na sootvetstviye trebovaniyam organicheskogo zemledeliya// Kazan. - 2014 - 52 s.

30. Sushko SV. Ananyeva ND. Ivashchenko KV. Vasenev VI. Sarzhanov DA. Mikrobnoye dykhaniye pochvy v polevykh i laboratornykh usloviyakh// Agrofizika. -2016. № 4. - Р. 17–23.

31. Kazeyev K.Sh.. Kolesnikov S.I., Valkov V.F. Biologicheskaya diagnostika i indikatsiya pochv: metodologiya i metody issledovaniy// Rostov-n/D: Izd-vo RGU. - 2003. 204 s.

32. Maria-Mihaela Micut i, Liliana Ba dulescu, Florentina Israel-Rominga. Review on the enzymatic indicators for monitoring soil quality// Scientific Bulletin. Series F. Biotechnologies. - 2017. - Vol. XXI. – P. 223-228.

33. [Electronic resource]: – Access mode: (http://gluseen.org/protocols/preparing-teabags, free.

34. Diversity of Cropping Systems and their Impact on Soil Functionns [Electronic resource]: – Access mode: (iastate.edu), free.

35. Saviozzi A., Cardelli R., Levi-Minzi R., Riffaldi R. Evolution of biochemical parameters during composting of urban wastes// Compost Science and Utilization 12(2): - 2004. - Р 153-160.

36. Gajda A.M., Czyz E.A., Ukalska-Jaruga A. Comparison of the Effects of Different Crop Production Systems on Soil Physico-Chemical Properties and Microbial Activity under Winter Wheat// Agronomy – 2020. – Vol. 10, - 21 p.

37. Lee, Sang-Hwan. Use of Soil Enzymes as Indicators for Contaminated Soil Monitoring and Sustainable Management . Sang-Hwan Lee, Min-Suk Kim, Jeong-Gyu Kim, Soon-Oh Kim// Sustainability – 2020. – Vol. 12. – P. 8209.

38. Poputnikova T.O. Ekologicheskaya otsenka pochv i otdelnykh komponentov okruzhayushchey sredy v zone razmeshcheniya poligona tverdykh bytovykh otkhodov: avtoreferat dis// Кandidata biologicheskikh nauk: - 03.00.16. 03.00.27. M.: MGU. - 2010. - 26 s.

39. Felipe Bastida, A. Zsolnay, Teresa Herna ndez, Carlos Garcia. Past, present and future of soil quality indices // A biological perspective. - 2008.—Т. 147 (3). Р. 159-171.

40. Koper, J., Piotrowska, A., 2003. Application of biochemical index to define soil fertility depending on varied organic and mineral fertilization// Electron. J. Pol. Agric. Univ. 6. - P 8.


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Құрманбаев А.А., Мусаева К.К., Ермек Ш.Ғ. Топырақ денсаулығының концепциясы және қазіргі топырақ денсаулығының көрсеткіштері: қысқаша шолу. Топырақтану және агрохимия. 2023;(3):99-108. https://doi.org/10.51886/1999-740X_2023_3_99

For citation:


Kurmanbayev A.A., Mussayeva K.K., Yermek Sh.G. Soil biological activity and its indicators in soil quality monitoring: mini - review. Soil Science and Agrichemistry. 2023;(3):99-108. https://doi.org/10.51886/1999-740X_2023_3_99

Қараулар: 251


ISSN 1999-740X (Print)
ISSN 2959-3433 (Online)