МЕЛИОРАТИВТЫК ШАРАЛАРДЬН ТИЫМДЫЛЫГЫН ЭКОЛОГИЯЛЬК ТУРГЫДАН БАГАЛАУ

Мақалада Іле Алатауы тау алды жазығының шалғынды сортаңдарын ұзақ мерзімді мелиорациялаудан кейінгі нәтижелері келтірілген. Тепе-теңдік, статистикалық талдау әдістері және зерттеулер мен болжамдарды бақылауды қолдану негізінде мелиорацияланған топырақтардың су-тұз және қоректік құбылымдарының қалыптасу ерекшеліктері зерттелді, топырақтың мелиоративтік құбылымдарының қалыптасуына әсер ететін жекелеген мелиоративтік көрсеткіштер мен факторлар арасындағы тәуелділік анықталды. Топырақ түзілу процестеріне агромелиорациялық шаралардың экологиялық тиімділігіне ғылыми негізделген баға берілді. Қазіргі уақытта тұрақты инженерлік-мелиоративтік мониторинг жүргізуді қамту орынды, яғни оңтайлы мелиоративтік құбылымдарды және табиғи ортаны қорғауды қамтамасыз ететін тұрақты бақылау жүйелері, мелиорацияланған жерлердің экологиялық жағдайларын бағалау және болжау қажет.

тузданган топырак, тар гумус мелиорацияланган топырак, тардьщ, унарлылыгы кешенд1 мелиорация экология экологияльщ турак, тылык, денгей, унарлыльщ модельдерь

1. Pankova E.I.,Bazilevich N. Secondary salinization of soils in Central Asia // Proceedings of the Congress of the Dokuchaev Soil Science Society, (SSS’ 04). - Novosibirsk, 2004.-pp. 471-480.

2. Kovda, V.A. Problems of Desertification and Soil Salinization in Arid Regions of the World.- - Nauka. - Moscow, 2008.

3. Saparov A. S., Shi, T. Abduwayli. Soils of the Arid Zone of Kazakhstan: The Current State and their use. - Polygraphy and Service K. - Almaty, 2014.-pp. 440.

4. Berezin L.V., Saparov A.S., Kan V.M., Shayakhmetov M.R. Technology of Complex Reclamation of Ecosystems in Russia and Kazakhstan.- 1st Edn. - Printing and Service Ко. - Almaty-Omsk. - 2013. - pp. 215.

5. Yertayeva Zh.,Kaldybaev S., Beketova A.K. The scientific basis of changes in the composition and properties of meadow saline soil of the foothill plains of the Hi Alatau during a long postmeliorative period. -Ecology Environment and Conservation 24(2). - 2018.-p. 715-720.

6. Beketova A.K., Kaldybaev S., Yertayeva Zh.Changes in the Composition and Properties of Meadow Solonchaks of the Hi Alatau Foothill Plain in the Republic of Kazakhstan during a Long Postmeliorative Period. - On Line Journal of Biological Sciences - 17 (4). -2017.-p.290.298.

7. Tazabekov T.Practical work on soil science. - Almaty, 2006. - p. 116.

8. Eleshev R. Workshop on Agrochemistry. - Almaty, 2014. - p. 264.

9. Aidarov I.P. Prospects for the development of complex land reclamation in Russia. - Moscow: 2004.

10. Golovanov Methodology of land reclamation // Environmental engineering. -2009,- No. 1.

11. Methodology for calculating the soil fertility index in the subject of the Russian Federation (approved by order No. 5 of the Ministry of agriculture of the Russian Federation dated January 11, 2013).

12. Kaldybaev S., Nurseitov Zh. Mathematical models for predicting the water salt and nutrient regime of meadow salt marshes of the Hi Alatau foothill plain, with a long post meliorative period // Collection of materials of the international scientific and practical conference "Organic agriculture the basis for the production of environmentally friendly products". - Almaty, 2018. - P. 259.