Жумыста техногендж эсер ету жагдайында шел топырактарыныц езгерушщ турлерь олардьщ морфогенетикалык белплер1 мен кдсиеттершщ езгеру зацдыльщтары карасытылады. Аньщталган зацдыльщтарды зерттеу булшу дэрежесше жэне уакыта байланысты булшген топырацтардыц табиги жолмен кдлпына келу урдктершщ багытын айк;ындауга жагдай жасады.

Мацалада ауыр металдардьщ динамикасы жэне тьщайтк;ыштар мен пестицидтерд1 Ролдану барысында топырактьщ ластануы сипатталган.

Макалада Кенцияк; мунай кен орнындагы мунаймен ластанган топырак;тардьщ cinipy кеше-ншдеп алмасу катиондарыньщ курамы мен мелшершщ e3repyi жэне олардьщ топыращтыц экологиялыккызметшдеп рол1 карастырылган.

Таульщ-орманды топыращтардыц микроурылымдары женшдеп зерттеулердщ нэтижелер1 баяндалады. Топарацтыц микрокурылымдары топырактьщ морфологиялык, химияльщ жэне физика-химияльщ ерекшелжтер1мен коса осы типтеп топыратардын, индикаторы ретшде пайдалануга болоатынын керуге болады.

Кулпынай дак;ылылыныц «Elsanta» сортыньщ ец кеп тараган ауруы Verticillium болып табылады. Ол Tayip eciMfliKTepfli жаралап, олардьщ солуына немесе кеуш кетуш тугызады. Бул жарак;аттану еймджтщ букы вегетативтж eMipi бойына жалгасады жэне белгыер! тек жыл шшде байк;алады. Verticillium dahliae Kleb. жаракаттанган еамджтердщ 432 генетит талкылаудан етюзипп, ПЦР- генетикальщ кол тацба машинасы арк;ылы Tayip еамджтердщ 8 жолы анык;талды. Стерильд! жагдайда климаттьщ камераларда 6ip генотиппен 432 - нщ iuimeH 27 -i еплген. бамджтерге гентиптердщ acepi децгешне байланысты эртурл1 келед1. Генотиптердщ белгшер1н мынадай турлерге ж1ктеуге болады: апотагонетикалык жецш, кушт1 патогенд1. Жогары температура кез1нде еюнш1 камерада генетоптерд1ц турлер1н салк;ын немесе жылы жагдайдагы патогенд! деп жжтеуге болады. Патогенд! генотиптерге климаттьщ жагдайлармен эсер ету тэж1рибеа камераларда T9yip еамджтерге журпзшдь Алынган нэтижелер бойынша, еслмджтердщ бойындагы патогеннщ популяциясыньщ мелшер1, ес!мджтердщ солып, не Keyin кету ьщтималдылыгына эсер ететш непзп кшт болып табылады. Генотиптердщ эртурл1 коспасы солып кету белгшерш калпында сактауга мумкшшшж беред1. Бул генотиптерд1ц коспасын климаттьщ жагдайы эртурл1 аймактарда пайдалануга да болады (W0 2007/051654).

Dietzia maris U.2.1 и Dietzia maris МВЗ штамдарыньщ мунай цабьщшасыньщ бетю тартылу-ын езгертетш к;аб1лет1 керсетшдь 0нд1ру1ш-штамдардан биосурфактанттарды белш алу нэти-желер1 жэне олардьщ ИК - спектрлер1 кел'прыген.Биосурфактанттардьщ сандык; курамы спек-трофотометрл1к ад1спен аньщталды.

Мацалада 1ле Алатауыньщ етегшде жайгасып, куцпрт караон,ыр топырацтарды камтыган 1:25 ООО масштабтагы цоныстьщ децгейдеп агроландшафттардьщ картасы курастырылып, ондагы бедерлердщ ещспктерше арналган картасы цосымша берыген. Мундагы беткейл1к экспозицияларда орналаск;ан ещстжтердщ дэрежелж керсетюштерш градус арк;ылы аньщтап, олардагы бетю агын мен су эрозиясыньщ карындылык;тары зерттелген. Дацылдар еплген жерлермен салыстырганда, 6eTKi агыннын, аз мелшерлер1 мен топыратыц шайылуыньщ теменп керсетюштер1 айдалмаган тьщ жерлерде байцалады. Суармалы жерлердеп агроландшафттардьщ морфологияльщ-аналитикалык; цасиеттершде ерекшелжтер бар екендш аньщталды. Эйресе, гумустьщ мелшер1 топырацтьщ кескшдж бойымен терецдеген сайын 6ipTiHflen азаяды. Кем1ртегшщ азотпен ара цатынасыньщ мэндер1 айтарльщтай жогары керсетюшке ие болып, ал гумин кышк;ылдары мен фульвок;ышк;ылдарынын; ара цатынастьщ мелшерлер1 «1» деген мэннен жогарыны керсетедь Бул керсетюш, зерттелш отырган топыратардьщ далалык; биоклиматтьщ жагдайда дамып, к;алыптаск;андарына айгак; екендтн дэлелдейдь

¥зак уак;ыт тасымалдауга жэне сактауга тез1мд1 жуз!мнщ жаца сорттарыныц етмдшпн тездетуге багытталган «ОБС-Е» ЖШС Кдзакстанныц тэуелйздт жылдары кезшде тэж1рибе-зерттеу жумыстарыньщ модельдеу женшде Heri3ri нэтижелер1 керсетчлген.

Б1здщ гылыми зерттеу жумысыньщ нэтижеа бойынша топырактыц минералдьщ коректеHyi мен су режиму жасуша шырыньщ концентрациясына, жапырактьщ жогаргы ауданына, мацта жапырагыныц кургак массасынын, жинак;талуына жэне фотосинтез к;арк;ындылырына эсер!зерттелд1.

Журпзыген зерттеулердщ нэтижелер1 бойынша топырацта 30 мг/кг келемшде жылжымалы фосфатты Kypini ericTiriHe енпзу орынсыз болып келед1, олардыц ец жогаргы мелшер1 мырыш тыцайтцышын енпзген аядатшмаз екеш аньщталды.

«Протон» зымыран- тасымалдаушысыньщ белшетш белшектершщ к;улау аудандарыньщ топырактарында зымыран жагар майыныц к;урамдас белш болып табылатын ете улы сим-метриялы емес диметилгидразиннщ ыдырау ernMi 1-метил-1,2,4-триазолмен залалдануыньщ зерттеу нэтижелер! келт1рыген.

Бул тарау цаз1рп тацда рециклинг технологиясы бойынша экологияльщ цаушслз, элеу-MeTTiK икемд1 жэне экологияльщ тшмд1 муниципалды к;атты тур мы стык; кдлдьщтардыц орга-никальщ фракцияларын n;a3ipri заманауи вермикомпостирлеу тэсшдер1мен кайта енд1руге арналган.