Солтустш Каспий ещршщ топырактарыньщ топырак жабындыларыныц кздэылуы мен морфогенетикальщ касиеттершщ зацдылыгы зерттелген, олар бурынгы картографияльщ жэне талданылган магпметтердщ цорытындыларыньщ непзшде орындалган, сонымен катар жолдьщ далальщ зерттеудщ нэтижесшде масштабы 1:500 000 болатын Солтустш Каспий ещршщ электрондьщ турдеп топырак; картасы жасалынган, ол Maplnfo Professional компью-терлйс геоацпараттьщ турде карта жасау эдютемелерш колдану непзде, гарыш суреттершщ магпметтерш колдану аркылы жасалынган.

Макалада тау етегшдеп тын; жэне жыртылган солтустпспк кэд1мп сэдэ топырактарга сипаттама бершген. 0шмдж калдьщтарыныц ыдырауында мацызды орында ешмджтерд1 тольщ минералдаушы микробиологиялык процесстер болатыны дэлелденген. Караппршдшщ теменп мвлшер жогары куыстыльщ, микроагрегаттыльщ, топырак кескшшщ карбонаттылыгы, топыракгузупи жыныстарда гипстщ болуы пркелщщ. Топырак тузшу урд1стершщ ыкрал ету нэтижесшде топыракаралык угшу мен 6ipmnimiK минералдыц сазбалшыктану есебшен оптикалык багдарлаган сазбалшьщтыц пайда болуы аньщталган. ¥зак мерз1м бойы жыртылган сур топырактардыц жыртылу кабатында деградациялану 6enruiepi айцындалган жэне топырацтагы napaniipiHflimn азаюы орын алган. Пассивта микроформадагы дисперсиялык; караппрпад пайда болады. Сонымен катар антропогендпс «лессиваж» байкалады жэне куыстык кещспкгщ к¥Рылымы езгеред1.

Мацалада Казакртанныц тау бектершдеп аймацтарындагы ауыл шаруашылыгы жерлер-шен топырактыц шайылу келемшщ сандьщ сипаттамаларын аньщтаудыц эдютемелж мэселелер1 к&тпршген. Топырактьщ шайылуыньщ сандьщ кврсеткшггер1 су агысы алацшаларын бакьшау жолымен, атыздьщ туйьщтаушы жармасындагы жиындылар мен суйьщ агынды есепке алу жолымен жэне су казып кеткен жерлерд1 елшеу эдмен аньщталды.

Макалада курштк агроценоз жагдайында топырацтыц ластану децгешне байланысты кадмийдщ Kypini пен бидайдыц алганщы онтогенез кезещндеп есюндерше ету зацдылыгы-ныц зертеу корытындысы карастырылады. Тэж1рибе нэтижесшде зерттелген дакылдардьщ ескшдер1 мен тамырларында кадмийдщ жинакталуы шексйз екеш аньщталды.

Макал ада топыракты алдын ала суга бастыру технологиясы кезшдеп Kypim алкдбындагы тем1рдщ маусымдьщ 03repyi талдау журпзщц. Тетрдщ тотыкдан жэне тотьщсызданган турлершщ e3repyi курил кешетш атызга отыргызатын кезец еткенге дешн, топыракта Kypim кешеттщ есуше Kepi эсер ететш темен валентп TeMip Typi мелшершщ кетершмейтшдт аныкталды.

Макал ада Акмоланыц табиги-ауылшаруальщ жуйесшщ ауылшаруашылыьда пайдала-натын жерлершщ тыц жэне кептен 6epi ецделмеген жерлерд1 ецдей бастаганнан 6epi K;a3ipri кезге дешн тез езгеру1, ауылшаруашыльщты игерудщ непзп кезещ жэне каркындылыгы, белгшенш осы ауданныц элеуметпк-экономикальщ дамуыныц ерекшелштер1 аньщталган.

Макалада туысаральщ Triticum х Aegilops будан еимдтнщ 6ipiHini щотагыныц аналык тозац клеткасыныц стерильд1 болуы баяндалган.

Кеп жылдьщ зерттеулер нэтижесшде Kypini ауыспалы епсшдеп тұзданган курштк топы-рактарда колданылатын фосфор жэне баска да тыцайткыштарды оптималды мелшерде бер-шуш камтамасыз ететш жетщцршген жылжымалы фосфорцыц градациялык индекстер1 жасалды. Ол фосфор тыцайткыштарын унещц, тшмд1 мелшерде топыракка сщуш жэне ес1мд1ктерд1 минералдык корекпен толыгуын камтамасыз етедь

Макал ада мұнай тасымалдаушы кубырлардыц бойындагы топырактардьщ антропо-гендж бугпну1 мен мунайхимиялык ластануы карастырылган. Мұнайхимиялык ластану дэре-жес1 мен ауыр металдардыц арасында корреляциялык байланыс барын керем1з.

Ерттеу нэтижесшде Cydnidae тукымдасына жататын 14 туыстыц 40 Typi аньщталды. Оныц шшде 11 тур Кдзакстанда алгаш кездесш отыр.