ШАМКИРЧАЙ СУ ҚОЙМАСЫ АЛАБЫНДА ТАРАЛҒАН КҮҢГІРТ ҚҰБА-ҚОШҚЫЛ ТОПЫРАҚТАРДЫ ТАЛДАУ (ШАМКИРЧАЙ СУ ҚОЙМАСЫ АЛАБЫ АУМАҒЫНДА)

Эзiрбайжан Республикасынын аумагы непзшен куан, климатпен сипатталады. кошкыл (коныр) топырактар букы ел аумагы бойынша калыптаскан Yлкен жэне Krni Кавказ тауларынын бектерлершде кен таралган. Бул жерлердщ таралуынын жерплжт аудандарынын бiрi - Шамкирчай су коймасынын алабы. Макаланын юркпе белiмiнде осы топырактар туралы кыскаша акпарат берглед олардын калыптасуында шешушi рел аткаратын климаттык ерекшелжтер (ауа температурасы, атмосфералык жэне булану) мен рельефтщ эсерi талданады. макалада топырактардын жжтелу олардын жагдаиы, топырактын морфологиялык ерекшелжтершщ сипаттамасы, диагностикалык керсеткiштерi карастырылады. Зерттеу нысаны ретшде ауданы 2886,09 га кураитын -кошкыл (коныр) топырактар алынды. Шамкирчаи су коимасынын алабында калыптаскан барлык топырактар -кошкыл (коныр) топырактар) аймактагы ауыл шаруашылыгын дамыту Yшiн экономикалык элеуетi бар аумактар саналады. Кептеген экологиялык себептерге баиланысты Шамкир ауданындагы катынастарды реттеу тшсп гылыми жэне жумыстарды даиындауды талап етедi. Макала топыракты багалау, диагностикалык керсеткiштердi талдау жэне осы аумактык бiрлiктердегi езгерiстерге мониторинг жYргiзу Yшiн жэне практикалык манызга ие. Алынган топырак Yлгiлерiне жYргiзiлген химиялык талдау нэтйжелерi непзшде топырактын жогаргы кабатындагы негiзгi жэне Kоректiк элементтер талданып, кесте жасалды жэне нэтйжелерi талданды.

1. Sadigov R.A. Influence of erosion processes on fertility parameters of soils in the cultivation area of the northeast slope of the Lesser Caucasus // Philosophy doctoral thesis manuscript. - Baku, 2013. - 167 pages.

2. Sadiq M.N., Mammadov E.E. Characteristics of the relationship between physical and chemical and fertility indicators of agricultural soils in the mountainous zone // Collection of scientific works devoted to the 110th anniversary of Hasan Aliyev "Soil Science and Agrochemistry". - 2018.- Volume 23. - No. 1-2. - pp. 130-136.

3. Sadigov R.A.A brief overview of soil-water and geological surveys in the Shamkirchay reservoir basin and the methodology and technology of field operations using the VEP (Vertical Electric Probing) method. - Journal of Scientific Works of AzSUU. - 2018. - No. 1. - p. 54-61.

4. State Standard of the Republic of Azerbaijan. Soil quality - laboratory methods for determining the microbiological respiration of the soil. - AZS ISO. - Baku, 2013.

5. Mammadov G.SH.Socio-economic and environmental bases of efficient use of Azerbaijan's soil resources. - "Elm". - ISBN 5-8066-1739-4. - Baku, 2007. - 854 pages.

6. Sadigov R.A. The influence of the “Main Canals” of the New Shamkirchay Reservoir on the soil and environmental conditions of the basin. - International research journals "Successes in modern science and education", "Successes of modern science" SUCCESSES OF MODERN SCIENCE. Included in the Higher Attestation Commission (No. 862). - Agris. - RSCI. - 2016. - No. 12. - T.11.

7. Babaev M.P., Hasanov V.H., Ch.M.Jafarova, Huseynova S.M.Morphogenetic diagnostics, nomenclature and classification of Azerbaijan soils. - “Elm”. -ISBN 978-9952-453-36-2. - Baku, 2011. - p.452.

8. Sadigov R.A. Investigation of erosion processes in the mountain-brown soils of the New Shamkirchay reservoir // Collection of scientific works dedicated to the 110th anniversary of Hasan Aliyev "Soil Science and Agrochemistry". - 2018. - Volume 23. - No. 1-2. - p. 259-262.

9. Ahmadov S.A., Sadigov R.A. Applied Ecology. - The textbook for high schools. - “Sabah”. - ISBN 978-9952-453-26-3. - Baku, 2019. - p.321.