АГРОЛАНДШАФТТАРДАГЫ ТОПЫРА^ТАРДЬЩ ДЕГРАДАЦИЯГА ¥ШЫРАУ КАУ1ПТ1Л1Г1Н БАГАЛАУ III. 1ЛЕ АЛАТАУЫНЬЩ ЕТЕГ1НДЕ ЖАЙГАСНДН С¥РГЫЛТ ТОПЫРАЦТАРДЫ (СЕРОЗЕМ) КДМТЫГАН АГРОЛАНДШАФТТАРДЬЩ ДЕГРАДАЦИЯГА ¥ШЫРАУ СИПАТТАМАЛАРЫ

Аңдатпа

Мацалада 1ле Алатауыньщ етегшдеп сургылт топырак;тарды камтыган агроландшафттардьщ деградацияга ушырау сипаттамалары нактылы анализдж мэл!меттерге суйенш берыген. Булардыц аук;ымында 1:100 ООО масштабтагы жер бедерлершщ ещспктж картасы, сургылт топырацтардан туратын ландшаттардыц Алматы облысындагы Жамбыл ауданыныц шецбершдеп бижтж белдеулершщ арасындагы жайгасулары, топырацтардыц (тьщ жэне игерыген) тектж-морфологияльщ сипаттамасы, олардагы жалпы гумустыц мелшерлер1 мен механикалык; курамдарыныц жэне карбонаттьщтарыныц салыстырмалы e3repicrepi баяндалган. Нэтижесшде курастырылган ландшафттьщ картаньщ непзшде ещстжтж картасын жасап, ондагы эртурл1 мэндеп градустьщ мэл1меттерд1 топтастырып, су эрозиясына ушырау дэрежелер1 аньщталды. Зерттелген ландшафттардагы сургылт топырацтардыц жайгасцан белдемдж орындары 1ле Алатауыньщ бижтж белдемдерше тэн жайгаск;андары аньщталды. Зерттелетш кесюндж шуцк;ырлар 8°-тьщ беткейде жэне оньщ етегшдеп суайрьщтьщ жазьщтьщтагы тьщ жэне игерыген улесюлерде орналастырып, олардьщ тектж-морфологияларыныц айырмашыльщтары нацтылы аньщталып, эркайсысыныц к;абыргаларынан ap6ip 10 см-лж кабаттарынан анальщ тау жыныстарына дешн топырак; улплер1 алынды. Осы улплерден жалпы гумустыц, карбонаттьщ жэне механикальщ к;урамдарыныц мелшерлер1 аньщталып, тьщ жерлж нуск;аларымен салыстырганда игерыген алкаптардыц деградациям молынан ушырагандары дэлелдендь