Табиғи алюмосиликаттар мен биологиялық белсенді заттардың негізінде жасалған органоминералдық тыңайтқыш-мелиоранттардың Phaseolus vulgaris өсімдігінің өсуіне әсері. 2 бөлім

Жұмыста кеңейтілген вермикулит және биологиялық белсенді заттар (гуминдік заттар, микробалдырлар Chlorella vulgaris, гидролизденген жануар ақуызы) негізіндегі жаңа органоминералды тыңайтқыш-мелиоранттарының кәдімгі бұршақтың (Phaseolus vulgaris) өсуіне әсерін зерттеу нәтижелері берілген. Түркістан облысы Отырар ауданының бұзылған топырақтарында құмыра тәжірибелері жүргізілді. Тыңайтқыш-мелиоранттарын енгізу бақылаумен салыстырғанда өсімдіктердің жалпы биомассасының, тамыр массасының, жапырақ санының және биіктігінің өсуіне ықпал ететіні көрсетілді. Өсімдіктердің құрғақ биомассасы 80,6%-ға өскен Vermi-KB нұсқасын қолданғанда ең жоғары нәтиже алынды. Vermi-CV қолдану да айқын оң нәтиже көрсетті (шикі биомассаның 58,0%-ға артуы). Нәтижелер әзірленген тыңайтқыш-мелиоранттардың тиімділігін және олардың бұзылған топырақтардың құнарлылығын арттыруға мүмкіндіктерін растайды.

1. Kolluru V., John R., Chen J., et al. Dominant role of grazing and snow cover variability on vegetation shifts in the drylands of Kazakhstan// Communications Earth & Environment. – 2024. – Vol. 5. – Article 424. – 12 p.

2. Koza M., Funk R., Pöhlitz J., et al. Wind erosion after steppe conversion in Kazakhstan// Soil & Tillage Research. – 2024. – Vol. 236. – Article 105941. – 14 p.

3. Mukhamediev R. I., et al. Soil Salinity Estimation for South Kazakhstan Based on SAR Sentinel 1 and Landsat 8/9 OLI Data with Machine Learning Models// Remote Sensing. – 2023. – Vol. 15, No. 17. – Article 4269. – 21 p.

4. Gazizov А.D., Amanzholkyzy А., Amirov B.М., Saparov G.А. Impact of organomineral fertilizers-ameliorants based on natural aluminosilicates and biologically active substances on a corn growth. Part 1.// Soil Science and Agrichemistry. – 2024. – № 4. – P. 85-98.

5. Özdemir S., Sukatar A., Öztekin G.B. Production of Chlorella vulgaris and its effects on plant growth, yield and fruit quality of organic tomato grown in greenhouse as biofertilizer// Journal of Agricultural Sciences – Tarim Bilimleri Dergisi. – 2016. – Vol. 22, № 4. – P. 596-605.

6. Safi C., Zebib B., Merah O., Pontalier P.Y., Vaca-Garcia C. Morphology, composition, production, processing and applications of Chlorella vulgaris: A review// Renewable and Sustainable Energy Reviews. – 2014. – Vol. 35. – P. 265–278.

7. RD 52.33.219 – 2002. Rukovodstvo po opredeleniyu agrogidrologicheskih svoistv pochvy. – SPb.: Izd. Gidrometeoizdat, 2004. - 150 p.

8. ST RK 3477-2019. Opredelenie gumusa po metodu I.V. - Nur-Sultan: KazInSt., 2019. - 26 p.

9. GOST 26107-84. Metody opredeleniya obwego azota (Soils. Methods for determination of total nitrogen). - М.: Izd. standartov, 1984, - 11 p.

10. GOST 26205-91. Soils. Determination of mobile compounds of phosphorus and potassium by Machigin method modified by CINAO. - М.: Izd. standartov, 1992, - 10 p.

11. GOST 26423-85. Soils. Methods for determination of specific electric conductivity, pH and solid residue of water extract. - М.: Izd. standartov, 1985, - 7 p.

12. GOST 26424-85. Soils. Method for determination of carbonate and bicarbonate ions in water extract. - М.: Izd. standartov, 1985, - 4 p.

13. GOST 26428-85. Soils. Methods for determination of calcium and magnesium in water extract). - М.: Izd. standartov, 1985, - 8 p.

14. GOST 26427-85. Soils. Method for determination of sodium and potassium in water extract. М.: Izd. standartov, 1985, - 4 p.