Эткен жылдардьщ далалык маршруттык зерттеулершщ деректерi негiзiнде Жетiсу жотасыныц тау алды жазыктыктарыныц топырактары зерттелiнiп, оныц морфологиялык жэне физико-химиялы к;асиеттер1 аныкталды. Зерттелiнген айматыц топырактары сипатталыныи, топырак ерекшелiктерi зерттелiндi. Нэтижелер боиынша масштабы 1:100000 топырак картасы 8зiрлендi. Картаны жасауда геоакпараттык технологиялар колданылды.

Макалада Акдала суармалы алкабы топырактарыньщ тиiмдi кунарлыльщ денгеит зерттеудщ н8тйжелерi келрыген. Зерттеу нысаныныц топырактары туздану, жещл ыдыраитын азот, жылжымалы фосфор ж8не калии мeлшерi боишиша деградацияга ушыаганы аньщталды.

Макалада Онтустж Казахстан облысы, Мактаарал ауданында тын жэне eндiрiсте кщданылатын сур топырактыц непзп биологиялык, химиялык жэне физикалык-химиялык к;асиеттер1 зерттелiндi. Мактаарал ауданында ауыл шаруашылык eндiрiсiнде суармалы сур топыракты жердi колданудыц узактыгына баиланысты, казiрri жагдаида сур топырактыц кунарлыгын сапалы-санды кешендi багалау жумыстары жYргiзiлдi. Алдымызга коиылган максаттар толыгымен орындалып, зерттеу жумыстары толыкканды орындалды. Макаланы гылыми аиналымга коса отырып зерделеу тэжiрйбесiнде макала авторы тарапынан eзiндiк паиымдаулар жасалды.

Талдаулардыц нэтижелерi боиынша топырактагы ауыр металдардыц мeлшерi барлык элементтер боИынша шектеулi жол берiлген нормадан асып кетедь 0сiмдiктердегi ауыр металдардыц концентрациялары, олардыц топырактагы мeлшерiмен тыгыз баиланысты. Зерттеу нысанындагы шeптесiн eсiмдiктерде ауыр металдардыц ец Hen мeлшерi тYсiмде жэне 0-10 см кабаттагы тамырларында жинакталган, ал пiшенiнде азырак мeлшерде жинакталган. Топырак омырткасыздары топырактыц ластануыныц сезiмтал индикаторлары болып табылады. Ластанган топырактарда микроартроподтар да, мезофауна eкiлдерi де кездеспеидь

Ганжа-Казак; тас жолы бойыидаFы агаштар егiлгеи топырактарыида ЖYргiзiлгеи зерттеулердщ н8тижелерше с8икес олардыц физикалык ж8ие химиялык; касиеттершщ 8р TYрлi екеидiгi аиыкталды. Топырактыц граиулометриялык курамы орташа, ауыр балшыкты, жецiл ж8ие орташа балшыкты ж8ие олардыц ортасы сiлтiлi. Зерттелгеи аумактыц топырактарыидагы гумустыц мeлшерi генетикалык кабаттардаи eзгешелеиедi, жогаргы кабаттарда 3,05-2,70 % ж8не тeмеигi кабаттарда 0,82-0,45 %-ды кураиды ж8ие бул кeрсеткiштер аз суарылатыи сур-коцыр топырактардагы астык дакылдары егiлгеи жерлерде eзара eзгешеленедi, ягии 8р кабатка с8икесшше 2,56-0,96 % ж8не 0,46-0,43 %. Баска рсетюштердщ eзгеруi геиетикалык кабаттарда 8р TYрлi д8режеде аиыкталды. ЖYргiзiлгеи зерттеулердщ и8Tйжелерi боиыиша осы топырактарды жаксарту максатыида мелйоратйвтiк iс шаралар ЖYйесi усыиылды.

Осы макалада Ощустж Казакстаида T8лiмдi жагдаиыида здж бидаи eиiмдiлiгiие мииералдык тьщайткыштардьщ 8серi аиыкталды. Зерттеу и8Tйжесiиде к8дiмгi сур топыракта здж бидаи Д8ишщ eнiмдiлiгi мииералдык тыщаит™ колдаигаида 30-45 ц/га болды.

ЕшмдШкп арттыру жэне Ощустж Казахстан жагдаиында дэндж жYгерiге минералдьщ тьщаитк;ыштарды кщдану тшмдШгш аньщтау максатында зерттеулер жYргiзiлдi. Сур топыракта жYгерiнi дэнге eсiру н8тижесiнде минералдык тыцаиткыштар берiлген нускалардыц тиiмдiлiгi жогары болган.

Макалада азотты жэне фосфорлы тьщаиткыштарды зерттеу нэтижелерi керсетыген. Зерттеу жумысы Казакстанньщ ощустж-шьныс бeлiгiндегi тэлiм жердщ жеткiлiксiздiгi кезiндегi кYздiк бидаиды ейру барысындагы, эр тYрлi децгеиде топырактагы жылжымалы фосфор курамы децгетнщ мэлiметтерi келтiрiлген.

Караарна мунай кен орнындагы, амбарлар аумагындагы рекультивацияланган грунттардыц туздану хймйзмi аньщталды. Арйдтiк жагдайда рекультивацйялаудыц жаца тэсышщ тйгiзген 8серiнен оныц химиялык курамыныц eзгерiстерi аныкталды. Амбарлар аумагыындагы ластанган техногрунттарды жацгырту н8тйжесiнде, оныц калпына келуiне ез 8серiн тйгiзуде.

Макалада орман топырактануы сурактары бойынша гылыми 8дебиеттерге аналитикалык шолу жYргiзiлген. Эр тYрлi табиги аймактардагы орман екпелершщ 8сершен топырак кубылымдарыныц ж8не касиеттершщ езгеру ерекшелжтер топырак тYзушi факторлардыц eзгеруi себебiнен топырак эволюциясын анык керсетедь орман ландшафтарындагы топырак жамылгысы мен топырак рeлi экологиялык бiрiктiрушi екендт аныкталды. Орман екпелерi лемшщ улгаюын ж8не олардыц био8ртYрлiлiгiн ескере келе топырактыц кайта тYзiлуiн, орман екпелершщ eнiмдiлiгiне топырак жагдайыныц 8серi мен экологиялык-мелиоративтж 8серiн зерттеу Yлкен теориялык ж8не практикалык мацызды багыт.