Казақстанның оңтүстік-шығысы тау алды аимағының күңгірт қара-қоңыр топырақтарының агрофизикалық қасиеттеріне цеолит пен модифицирленген цеолит тыңаитқыштарының әсері
https://doi.org/10.51886/1999-740X_2024_3_62
Аңдатпа
Табиғи цеолиттер ауыл шаруашылығында дербес тыңаи тқыш ретінде және минералды және органикалық тыңаи тқыштар қоспаларының бөлігі ретінде кеңінен қолданылады. Табиғи цеолиттер - бұл кристалды кеуекті гидратталған алюмосиликаттар. Шаңқанаи кен орнындағы цеолитті наноөлшемдерге деи ін дисперсті аммофоспен химиялық және термиялық өңдеу арқылы макро- және микроэлементтермен баи ытылған ұзақ әсер ететін модифицирленгн цеолиттік тыңаитқыш алынды. Жаңа тыңаи тқыштың морфологиясы мен элементтік құрамы рентгендік дифракция көмегімен зерттелді. Топыраққа минералдық тыңаитқыштармен қосылған цеолит күңгірт-қара қоңыр топырақың агрофизикалық қасиеттерінің жақсаруына септігін тигізеді.
Авторлар туралы
Т. К. ВасилинаҚазақстан
050021, Алматы, Абай даңғылы 8, Қазақстан
А. М. Балгабаев
Қазақстан
050021, Алматы, Абай даңғылы 8, Қазақстан
А. М. Шибикеева
Қазақстан
050021, Алматы, Абай даңғылы 8, Қазақстан
Е. С. Абилдаев
Қазақстан
050021, Алматы, Абай даңғылы 8, Қазақстан
А. А. Закиева
Қазақстан
071412, Семей, Глинки көшесі 20 А, Қазақстан
Әдебиет тізімі
1. Mumpton FA La roca magica: Uses of natural previous zeolites in agriculture and industry// Proceedings of National Academy of Sciences of the United States of America. – 1999. – Т. 96. - P. 3463-3470.
2. Ramesh, V., George, J., Jyothi, S.J and Shibli, S.M.A. Effect of Zeolites on Soil Quality, Plant Growth and Nutrient Uptake Efficiency in Sweet Potato (Ipomoea batatas L.)// Journal of Root Crops. - 2015. - № 41(1). - P. 25-31.
3. Романова Г. А. Цеолиты: эффективность и применение в сельском хозяйстве. Ч. 1. - М.: ФГНУ «Росинформагротех». – 2000. - 296 с.
4. Самутенко Л. В. Оценка действия цеолита и серпентинита на плодородие почв Сахалина// Сельское хозяйство Севера на рубеже тысячелетий. Ч. 2. - 2004. - С. 71-77.
5. Кодякова Т. Е. Применение собственных сырьевых ресурсов для улучшения плодородия почв ЕАО (К вопросу применения торфа, сапропеля, цеолитов, фосфоритов и карбонатов)// Аграрная наука - сельскому хозяйству. Кн. 1. - Барнаул, - 2006. - С. 110-112.
6. Кузнецов А. Ю. Изменение плотности почвы под влиянием цеолитсодержащей породы и удобрений// Инновационные технологии в сельском хозяйстве. Пенза. - 2006. - С. 33-34.
7. Кузнецов А. Ю., Кузин Е. Н. Влияние природного цеолита и удобрений на свойства почвы и урожайность сельскохозяйственных культур// Плодородие. - 2009. - № 3. - С. 12-13.
8. Газданов А. У., Юлдашев М. А., Солдатова И. Э. Восстановление деградированных горных кормовых угодий// Земледелие. - 2008. - № 3. - С. 20-21.
9. Борошенко В. П., Зинкевич Е. П., Пакуль В. Н. Эффективность доз цеолита на посевах гороха// Применение природных цеолитов в народном хозяйстве - Ч. 2. - 1989. - С. 38-47.
10. Андроникашвили Т. Г., Гамисония М. К., Кардава М. А. Влияние использования природных цеолитов в качестве удобрений на химические и физико-химические свойства подзолистых и карбонатных почв влажных субтропиков Грузии// Annals of Agrarian Science. - 2006. - Т. 4. - № 1. - С. 9-14.
11. Кузнецов А. Ю., Кузин Е. Н. Влияние природного цеолита и удобрений на свойства почвы и урожайность сельскохозяйственных культур// Плодородие. - 2009. - № 3. - С. 12-13.
12. Кан В.М., Титов И.Н., Кусаинова А.А. Ресурсосберегающие биотехнологии в земледелии РК// Мат. межд. конф. Вермикомпостированние и вермикультивирование как основа экологического земледелия в XXI веке: достижения, проблемы, перспективы. – Минск. - 2010. - С. 14-20.
13. Матыченков В.В., Аммосова Я.М. Влияние аморфного кремнезема на некоторые свойства дерново-подзолистых почв// Почвоведение. – 1994. - № 7. - С. 52-61.
14. Nonaka K., Takahashi K. A method of measuring available silicates in paddy soils// Jpn. Agric. Res. - 1988. - Vol. 22. - P. 91-95.
15. Malekian, R.; Abedi-Koupai, J.; Eslamian, S.S. Influences of clinoptilolite and surfactant-modified clinoptilolite zeolite on nitrate leaching and plant growth// J. Ha-zard. Mater. – 2011. – Т. 185. – Р. 970-976.
16. Koningsveld, H., Bennett, J.M., 1999. Zeolite Structure Determination from X-Ray Diffraction. In: Structures and Structure Determination. Baerlocher, C., Bennett, J.M., Depmeier, W., Fitch, A.N., Jobic, H., Koningsveld, H., Meier, W.M., Pfenninger, A., Terasaki, O. (Eds.). Springer, Berlin, Heidelberg. - Р 1-29.
17. Rajonee, A., Zaman, S. and Huq, S. Подготовка, характеристика и оценка эффективности фосфата и калия, включенных в состав Nano Fertilizer// Достижения в наночастицах. - 2017. - № 6. - С. 62-74.
18. Klute, A. Porosity. In Methods of soil analysis - part 1(ed. C.A. Black). Physical and mineralogical methods. American Society of Agronomy inc., SSSA, IC, Madison/Wisconsin, USA. 1986.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Василина Т.К., Балгабаев А.М., Шибикеева А.М., Абилдаев Е.С., Закиева А.А. Казақстанның оңтүстік-шығысы тау алды аимағының күңгірт қара-қоңыр топырақтарының агрофизикалық қасиеттеріне цеолит пен модифицирленген цеолит тыңаитқыштарының әсері. Топырақтану және агрохимия. 2024;(3):63-72. https://doi.org/10.51886/1999-740X_2024_3_62
For citation:
Vassilina T.K., Balgabaev A.M., Shibikeуeva A.M., Abyldayev Е.S., Zakiyeva А. Effectiveness of use of zeolite in vegetable growing in the footdown zone of southeast Kazakhstan. Soil Science and Agrichemistry. 2024;(3):63-72. (In Russ.) https://doi.org/10.51886/1999-740X_2024_3_62