ЛЕНКОРАН ОБЛЫСЫНЫҢ ЖАРТЫЛАЙ ЫЛҒАЛДЫ СУБТРОПИКТЕРІНІҢ СҰР-ҚОҢЫР (КАШТАН) ТОПЫРАҚТАРЫНЫҢ МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

Мақалада Ленкоран облысының жартылай ылғалды субтропиктерінің сұр-қоңыр (каштан) топырақтарының микробиологиялық сипаттамасы туралы ақпарат берілген. Алынған мәліметтер жеке биотоптардың: дәнді дақылдар үшін табиғи және мәдени суармалы ценоздың салыстырмалы аспектісінде талданды:. Микроорганизмдердің саны мен топтық құрамы бойынша көрсеткіштер салыстырылды. Жеке-жеке топырақ тереңдігі бойынша микробиотаның сандық көрсеткіштерінің өзгеру динамикасы зерттелді. Сұрқоңыр топырақтың жеке кіші түрлерінің микроорганизмдерінің саны туралы алынған мәліметтер негізінде осы өзгерістерді сипаттайтын кестелер жасалды. Топырақтың осы кіші түрлерінде микробиотаның орташа саны 4,1-3,7-ден 1,8-3,4 млн/г-ға дейін өзгергені анықталды. Табиғи және өсірілген биотоптардың микроорганизмдерінің топтық құрамында 75,5-74,8 %-ға бактериялар басым. Актиномицет, спора түзетін бактериялар мен саңырауқұлақтар үлесіне тиісінше 24,7-24,2 %; 18,9-24,4 % және 0,3-0,5 % келеді. Микроорганизмдердің сандық көрсеткіштерінің өзгеруі зерттелген топырақтың қарашірік жағдай-ымен тығыз байланысты.

1. Мишустин Е.А., Емцев В.Т. Микробиология. – Колос, 1978. - 344 с.

2. Красильников Н.А. Микроорганизмы почвы и высшие растения. - М.: АН СССР, 1958. - 465 с.

3. Аристовская Т.В. Теоретические аспекты проблемы численности, биомассы и продуктивности почвенных микроорганизмов// Вопросы численности биомассы и продуктивности почвенных микроорганизмов. - Л.: Наука, 1972. С. 7-20.

4. Алиева Б.Б., Мамедзаде В.Т. Взаимосвязь между микробиологиическими показателями и содержанием гумуса в горно-лесных бурых почвах. Труды общества почвоведов Азербайджана. – Баку: Элм, 2019. - Т. 10. - С. 121-127.

5. Звягинцев Д.Г. Методы почвенной микробиологии и биохимии. - М.: МГУ, 1991. - 308 с.

6. Напрасникова Е.В., Макарова Л.П. Эколого-микробиологическая и биохимическая характеристика почвенного покрова в условиях аэротехногенного загрязнения// Известия Иркутского Государственого Университета. Серия «Биология экология». – 2012. - Т. 5. - № 2. - С. 19-26.

7. Гасанова Т.А. Значение биологической диагностики серо-коричневых (каштановых) почв естественных и окультуренных ценозов Карамарьямского плато. Автореферат канд.дисс. - Баку, 2018. - С. 20.

8. Гасымова Г.С. Почвенная микробиология. – Баку: БГУ, 2008. - 205 с.

9. Салаев М.Э., Бабаев М.П., Джафарова Ч.М., Гасанов В.Г. Микроморфологические профили почв Азербайджана. - Баку «Элм», 2004. - 202 с.

10. Бабаев М.П., Гасанов В.Г., Гусейнова С.М. Морфологическая диагностика, номенклатура и систематика почв Азербайджана. – Баку: Элм, 2011. - 448 с.

11. Мамедова С.З. Экологическая оценка и мониторинг почв Ленкоранской области Азербайджана. – Баку: Элм, 2006. - 370 с.