ӘЗІРБАЙЖАННЫҢ ҚҰРҒАҚ ДАЛА АЙМАҒЫ ТОПЫРАҒЫНДАҒЫ ОМЫРТҚАСЫЗ ЖАНУАРЛАР БИОМАССАНЫҢ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ
https://doi.org/10.51886/1999-740X_2021_2_33
Аңдатпа
Әзірбайжанның құрғақ дала аймағы топырақтарында өмір сүретін омыртқасыз жануарлардың биомассасын анықтау, олардың табиғи және мәдени ценоздардағы биоценотикалық рөлін анықтауға мүмкіндік беретін маңызды және қажетті өлшемшарт болып табылады. Сұр-құба және тұтасқан қара топырақтардағы омыртқасыз жануарлардың биомассасын энергетикалық бағалау, бұл - педобионттардың жекелеген топтарының энергияны түрлендіруге және заттардың геохимиялық айналымына қатысуын сипаттайтын биоэнергетикалық көрсеткіш. Есептеулер көрсеткендей, табиғи ценоздың омыртқасыз жануарлар жинақталған тұтасқан қара топырақтардағы жиынтық энергия 1197,10 кал/м2 құрады, ал жоңышқа агроценозында ол 2915,31 кал/м2 дейін өсті. Ұқсас ценоздардың омыртқасыз жануарлардың биомассасында сұр-құба топырақтарда энергияның едәуір көп мөлшері жинақталады, сәйкесінше - 3166, 91 кал/м2 және 6598, 30 кал/м2.
Автор туралы
П. А. Самедов
ӘҰҒА Топырақтану және агрохимия институты
Әзербайжан
Әзербайжан
AZ1073, Баку қ., М . Рагима көш. 5
Әдебиет тізімі
1. Салаев М Э., Бабаев М.П. и др. Морфогенетические профили почв Азербайджана. - Баку: Элм, 2004. - 202 с
2. Алиев С.А. Энергетика почвообразования (лекции) Новосибирск. Редакционно–полиграфическое объединение. СО ВАСХНИЛ, 1985. - 26 с.
3. Волобуев В.Р. Введение в энергетику почвообразования. М.: Наука, 1974. - 128 с.
4. Бабабекова Л.А. Состав и структура сообществ почвенных беспозвоночных в районах Большого Кавказа. Исследования по почвоведению и агрохимии сборник трудов, - Баку, 1999. Т. 4, - С. 192-197.
5. Самедов П.А. Значение беспозвоночных животных в биодиагностике почв аридных экосистем. // Почвоведение и Агрохимия. - Баку: Элм, 2015. Т. 22, № 1-2. - С. 161-166.
6. Гиляров М.С. Учет крупных почвенных беспозвоночных (мезофауны). Методы почвенно-зоологических исследований . - М.: Наука, 1975. C. 12-29.
7. Самедов П.А. Энергетические показатели различных биогеоценозов. Матер. II (XII) Всеросийского совещания по почвенной зоологии. М.: КМК, 1999. - С. 242.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Самедов П.А. ӘЗІРБАЙЖАННЫҢ ҚҰРҒАҚ ДАЛА АЙМАҒЫ ТОПЫРАҒЫНДАҒЫ ОМЫРТҚАСЫЗ ЖАНУАРЛАР БИОМАССАНЫҢ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ. Топырақтану және агрохимия. 2021;(2):33-38. https://doi.org/10.51886/1999-740X_2021_2_33
For citation:
Samedov P.A. ENERGY INDICATORS OF BIOMASS INVERTEBRATE ANIMALS IN SOILS DRY-STEPPE ZONE OF AZERBAIJAN. Soil Science and Agrichemistry. 2021;(2):33-38. (In Russ.) https://doi.org/10.51886/1999-740X_2021_2_33
Қараулар:
110
Мақаланы эл. пошта арқылы жіберу 