Preview

Топырақтану және агрохимия

Кеңейтілген іздеу

ТЕХНОГЕНДЬБУЛШГЕН ЛАНДШАФТАРДА ЖАС ТОПЫРАЦТАРДЫЦ НДЛЫПТАСУЫ ЖЭНЕ ОЛАРДЬЩ МОРФОЛОГИЯЛЫК ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

Толық мәтін:

Аңдатпа

Тишинка кен орнында бурынырак; кунарлылыгы кайта калпына келтсрыген ушндыерге теплген топырак; грунттары топырак; тузупп факторлардьщ (климат, еамдж, топырак биотасы) эсершен езгеркке ушырайды. Аймак;тык; топырактардьщ бастапцы белгшер1мен кдлыцдыгы аз щабаттарга нак;ты белшген топырак;тыц юшкене кесюндер1 тузшед!. KecKiH бойынша шацдыылайлы фракциялардын, к;озгалысы жэне теменп к;абатк;а шайылган иллювиалды «В» Кабатын тузе отырып, олардьщ тыгыздалган теменп кабаттардажиналуы байкалады, муньщ желшер1 кеп аймактарда орналаскан. Техникалык кажеттшктер салдарынан мунда жылу энергетиканыц ipi кэсшорындары да шогырланган. Осыныц нэтижесшде коршаган ортага экологиялык зиян келтаре отырып, кэсшорындардыц газтэр1зд1, катты, суйык барлык ластаушы заттары езен суларына, топыракка тусед1 де биоценоздарга да, сол жерде туратын тургындарга да зиян келт1ред1. Бул жагдайда аумактьщ топырак еймдж жамылгысы бузылады, т1птен кейде жойылып та кетед1. Бул аумактар К¥наРсыз< кейде TinTi уытты, узак уакыт бойы мундай жерлерде eciMfliK еспейд1, эрозия урд1сше ушырайды, тозады, коршаган ортаныц жагдайын нашарлата отырып, тургындардьщ денсаулыгына зиян келт1ред1, ягни бул жагдайда табигаттагы тепе-тецдж бузылады. Коршаган ортаны коргау жэне биосфераньщ толыкканды жумыс icTeyi максатында ауылшаруашылыгы айналымына булшген жерлерд1 кайтару бойынша басты жэне максатка сай ic-шаралардьщ 6ipi - оларды кайта к¥наРланДыРУ болып табылады. Булшген жерлердщ экожуйесш жэне топырактузшу урдюн зерттеу теориялык та, практикалык жагынан алганда да гыл ыми кызыгушыльщ тудырады. Микробозоофитоценоздардьщ эсершен техногенез жагдайында eciMfliK ушш уытты ушндыерд! кайта 03i топырак; тузыу удерганщ бастапкы белплершщ пайда болуын быд1ред1. Аймак;тык; топырак;тар ушш тэн лессиваж ypflici болады.

Автор туралы

Г. Б. Бейсеева
О.Оспанов атындагы Цазац топырацтану жэне агрохимия гылыми зерттеу институты
Қазақстан


Әдебиет тізімі

1. Левченко Г.А. Особенности формирования промышленных узлов ВосточноКазахстанской области // Усть-Каменогорск. ВКГУ № 1.1999. С.336-340.

2. Оценка загрязнения территории Восточно-Казахстанской области промышленными предприятиями и транспортом. Информационный отчет по итогам полевых работ отдела охраны окружающей среды НИИ гигиены и профзаболеваний // Усть-Каменогорск. 1991. С.81-85.

3. Накаряков А.В., Трофимов С.С. О молодых почвах, формирующихся на отвалах отработанных россыпей в подзоне южной тайги Среднего Урала // Почвообразование в техногенных ландшафтах. Новосибирск. Наука. Сиб. Отд. 1979. С. 57-106.

4. Попов В.В, Стучевский Н.И, Демин Ю.И., Полиметаллические месторождения Рудного Алтая. М.: ИГЕМ РАН. 1995.414 с.

5. Соколов А.А. Общие особенности почвообразования и почв Восточного Казахстана. Алма-Ата. Наука Каз ССР, 1977.232с.


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Бейсеева Г.Б. ТЕХНОГЕНДЬБУЛШГЕН ЛАНДШАФТАРДА ЖАС ТОПЫРАЦТАРДЫЦ НДЛЫПТАСУЫ ЖЭНЕ ОЛАРДЬЩ МОРФОЛОГИЯЛЫК ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1. Топырақтану және агрохимия. 2010;(3):43-50.

Қараулар: 57


ISSN 1999-740X (Print)
ISSN 2959-3433 (Online)