Қазақстанның галофитті өсімдіктерінің ризосферасынан оқшауланған микромицеттердің биоәртүрлілігі

   Бұл жұмыста Ақмола, Алматы және Түркістан облыстарында (Қазақстан) өсетін галофитті өсімдіктердің ризосферасынан күзгі-жазғы кезеңде оқшауланған топырақтың микроскопиялық саңырауқұлақтарының биоәртүрлілігін зерттеу нәтижелері берілген. Орманды алқаптар мен бау-бақша шаруашылықтарында өсуді ынталандыратын және отырғызылатын материалды қорғайтын биологиялық өнімдерді жасау үшін біз Bacillus, Pseudomonas, Arthrobacter, Curtobacterium, Erwinia және т. б. тұқымдастарға жататын 352 мәдени микроорганизмдерді оқшаулап, анықтадық. Барлығы 8 микроскопиялық саңырауқұлақтарды зерттедік. Саңырауқұлақтарды оқшаулау және өсіру Чапек ортасында 28 °С ± 2 °С температурада 10 күн бойы жүргізілді. Саңырауқұлақтардың мәдени-морфологиялық сипаттамаларын зерттеу әдістерін қолданумен қатар, молекулалық-генетикалық әдістер де қолданылды. Біз бөліп алған дақылдардың 18SpRNA генін кодтаи тын нуклеотидтер тізбегін салыстыру әдісін қолдану арқылы идентификация олардың әртүрлілігі соңғы екеуінің басымдылығымен тек үш тектес: Fusarium, Alternaria, Penicillium өкілдерімен шектелетінін көрсетті.

1. Dodd I.C., Perez F.A. Microbial amelioration of crop salinity stress // Journal of Experimental Botany. – 2012. – Vol. 63. - P. 3415–3428.

2. Duarte B., Caçador I. Iberian Halophytes as Agroecological Solutions for Degraded Lands and Biosaline Agriculture // Sustainability. - 2021. – Vol. 13, № 2. - P. 1005.

3. Flowers T. J., Colmer T. D. Salinity tolerance in halophytes // New Phytologist. – 2008. - Vol. 179, № 4. - P. 945–963.

4. Андронов Е.Е. Изучение структуры микробного сообщества почв разной степени засоления с использованием TRFLP и ПЦР с детекцией в реальном времени // Почвоведение. – 2012. - № 2. - С. 173-183.

5. Mukhtar S., Malik K. A., Mehnaz S. Microbiome of halophytes: Diversity and importance for plant health and productivity // Microbiol. Biotechnol. Lett. - 2019. - - № 47 (1). - P. 1–10.

6. Swift M.J., Bohren S.E., Carter A.M., Izac P.L. Woomer Biological management of tropical soils: interacting process research and farm practice. - Chichester: TSBF/Wiley-Sayce Publication, 1994. – 252 р.

7. Lobanova K.V., Tashpulatov Zh.Zh., Pshenichnov E.A., Gulyamova T.G. Synthesis of bacteriorhodopsin by Halobacterium sodomense K91r // Chemistry of Natural Compounds. – 2011. - №47(5). - P. 862–863.

8. Кулонов А.И., Мирзарахметова Д.Т. Липиды умеренно галофильных бактерий соленого озера региона Аральского моря // Universum: Химия и биология : электрон. научн. журн. - 2021. - № 12(90). - С. 20.

9. Бондаренко С., Георгиева М., Биланенко Е. Экстремофильные грибы на побережье гиперсоленого озера Баскунчак // Природа. - 2020. - № 5. - С. 12-18.

10. Квеситадзе Э. Галофильность мицелиальных грибов, выделенных из солончаков Южного Кавказа // Biotechnologia Acta. - 2015.- Vol. 8, - № 3. - С. 56-66.

11. Dighton J. Fungi in ecosystem processes. - New York. - 2003. – 432 p.

12. Халилова Э.А., Котенко С.Ц., Исламмагомедова Э.А., Гасанов Р.З., Абакарова А.А., Аливердиева Д.А. Экстремофильные микробные сообщества засоленных почв и их разнообразие в регионе Прикаспийской низменности // Аридные экосистемы. - 2017. – T. 23, - № 2 (71). - С. 52-56.

13. Tsui K.M., Fryar S.C., Hodgkiss I.J., Hyde K.D., Poonyth A.D., Taylor J.E, 1998. The effect of human disturbance on fungal diversity in the tropics // Fungal Diversity. - 1998. - Vol. 1. - P. 19-26.

14. Саттон Д. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - М.: Мир, 2001.- 486 с.

15. Литвинов М.А. Методы изучения почвенных микроскопических грибов. - Л.: Наука, 1969. - 128 с.

16. Berdimuratova K. T., Amirgazin A.O., Kuibagarov М.A., Lutsay V.B., Mukanov, K. K., Shevtsov A.B. Optimization of PCR Purification Using Silica Coated Magnetic Beads // Eurasian Journal of Applied Biotechnology. - № 1.- 2020.

17. Van der Ent S., Van Wees S. C., Pieterse C. M. Jasmonate signaling in plant interactions with resistance-inducing beneficial microbes // Phytochemistry. – 2009. – Vol. 70. – P. 1581–1588.