Субстраттың жоғары концентрациясының сазды топырақтағы каталаза реакциясына әсері (Игдир провинциясы, Тҥркия). II. Ферменттің кинетикалық параметрлерін анықтау топырақтағы каталазалар

   Бұл зерттеуде талдаулар әртүрлі концентрацияларда жүргізілді (3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 30 %) топырақ каталаза ферментінің кинетикалық параметрлерін есептеуге арналған H₂O₂ субстраты (V_max, K_M, V_max/K_M, K_SEE, [s]opt және γ_{0, макс.}). Бұл параметрлерді есептеу үшін алдымен талдау нәтижелерін паи даланып жылдамдық (v) мәндері есептелді. Содан кеи ін өнім мен субстрат арасындағы баи ланысты білдіретін әртүрлі модельдер анықталды: [P] = f ([S]). Ары қараи , модельді таңдау критерии леріне сәи кес (R², R²adj, σ, A, D, UII, AIC), [P] = f([S]) қатынасын көрсететін ең қолаи лы модель анықталды. Белгіленген модельге сәи кес бастапқы жылдамдық мына формула бои ынша есептелді: τ₀ = d ([P])/dt│_T=0. Зерттеу нәтижесінде тұздылық пен сілтілік каталаза белсенділігін төмендететіні анықталды. Субстрат концентрациясы жоғарылаған саи ын каталазаның ферментативті реакциясының аи тарлықтаи тежелуі баи қалды. Ферментативті реакцияның ыдырау коэффициентінің (K_ESS) мәні тұзды топырақта жоғары, яғни өнім түзілуінің тежелуі баи қалады.

1. Звягинцев Д. Г. Методы почвенной микробиологии и биохимии / Д. Г. Звягинцев. – М.: МГУ, 1991. – 304 с.

2. Хазиев Ф. Х. Методы почвенной энзимологии / Ф, Х. Хазиев. – М.: Наука, 2005. – 252 с.

3. Гармашов В. М. Каталазная активность чернозема обыкновенного при минимализации обработки почвы и прямом посеве в условиях юго-востока ЦЧР / В. М. Гармашов, Л. В. Гармашова // Межд. науч-иссл. жур. – 2022. – № 5 (119). – Ч. 2, – С. 40–43.

4. Алиев С. А. Кинетические показатели активности каталазы в основных типах почв Азербайджанской ССР / С. А. Алиев, Д. А. Гаджиев, Ф. Д. Мика ылов // Почвоведение. – 1981. – № 9. – С. 107–112.

5. Michaelis L., Menten M. L. Die Kinetik der Invertinwirkung. Biochem. - P. 333–369.

6. Микаиылoв Ф. Д. Некоторые вопросы моделирования ферментативных процессов в почве / Ф. Д. Микаиылoв, И. К. Хабиров // Почва как связующее звено функционирования природных и антропогенно-преобразованных экосистем: матер. III Междунар. науч.–прак. конф. – Иркутск, 2011. – С. 166–171.

7. Микаиылoв Ф. Оценка основных кинетических параметров каталазы в почве / Ф. Микаиылов // Живые и биокосные системы. – 2018. – C. 1–7.

8. Паников Н. С. Кинетический анализ ингибирования фосфогидролазнои реакции в древно–подзолистой почве / Н. С. Паников, С. М. Ксензенко // Почвоведение.– 1982. – № 11. – C. 43–49

9. Anonim Devlet Meteoroloji Işleri Genel Mudurlugu, Ankara. - 2018.

10. Bouyoucos G. J. A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of soils // Agronomy journal. – 1951. Pp. 434-438.

11. Soil Survey Manual. - USDA Handbook, 1951. - № 18. - P. 503

12. Blake G. R., Hartge, K. H. Bulk density. Methods of soil analysis: Part 1 Physical and mineralogical methods. – 1986. - P. 363–375.

13. Demiralay I ., Toprak Fiziksel Analizleri// Ataturk Universitesi Ziraat Faku ltesi Yayınları. –1993. – № 143. – P. 131.

14. Hizalan A., Unal H. Topraklarda onemli kimyasal analizler. - Ankara. – 1966.

15. McLean E. O. Soil pH and lime requirement. Methods of soil analysis: Part 2 Chemical and microbiological properties. – 1983. - P. 199-224.

16. Walkley A., Black L. A. An examination of the degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method // Soil Science. – 1934. - P. 29–38.

17. Bremner J. M. Total nitrogen. Methods of Soil Analysis: Part 2 Chemical and Microbiological Properties. – 1965. – P. 1149-1178.

18. Микаилсои Ф. Д. Влияние высоких концентраций субстрата на каталазной реакции в суглинистои почве. Теоретические основы кинетики ферментативных реакций в почве / Ф. Д. Микаилсои // Почвоведение и агрохимия. – Алматы, 2022. – № 3. – С. 60 – 86.