ТОПЫРАҚ ПЕН ӨСІМДІКТЕРГЕ ЕШКІ КӨҢІ НЕГІЗІНДЕГІ ЖАҢА ТЫҢАЙТҚЫШ МЕЛИОРАНТЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Рязань Мещерасындағы бұрын құрғатылған жерлердің көпшілігі деградациялық үрдістердің дамуына байланысты қалпына келтіруді қажет етеді. Бұл шымтезек топырағына жаңа тыңайтқыш мелиоранттарын беру технологиясын енгізу арқылы мүмкін болады. Авторлар ешкі көңінің негізінде, коммуналдық шаруашылықтың ағынды суларының тұнбасы, ұсақталған сабан және Баи кал ЭМ-1 препаратын экологиялық қауіпсіз арақатынаста қосып жаңа тыңайтқыш мелиорантын әзірледі. Зерттеулер жалпы қабылданған әдістеме бойынша, әр түрлі мөлшерде тыңайтқыш мелиорантын енгізу сызбасымен, Рязань облысы, Рязань ауданы, Полково ауылында лизиметриялық станциясында қойылған вегетациялық тәжірибеде жүргізілді. Топырақ пен өсімдікке ешкі көңі негізіндегі жаңа тыңайтқыш мелиорантының тиімділігін зерттеу мақсатында жүргізілген ыдыстардаға қойылған вегетациялық тәжірибе келесі нәтижелерді көрсетті: бақылаумен салыстырғанда жалпы азоттың, жылжымалы фосфордың және алмаспалы калийдің концентрациясының 1,0-2,7 %-ға, 0,3-0,7 % - ға және 0,01-0,02 % - ға өсті; арпа өсімдіктерінің биіктігі бақылаумен салыстырғанда 7,5-1,5 % - ға артты; бақылаумен салыстырғанда гордеиннің 3,5-6,0 %-ға жоғарылауымен қатар, арпа дәніндегі жалпы ақуыздың артуы төмен молекулалық фракцияларда төмендесе, жоғары молекулалықта басым болды; топырақтағы, сабандағы және дәндегі ауыр металдардың концентрациясы санитарлық мөлшерден аспады; топырақта патогендік микрофлора мен гельминт жұмыртқаларының мөлшері табылған жоқ. Агрономиялық тұрғыдан ең оңтайлы 3-нұсқа болып саналады - 15 т/га тыңайтқыш мелиорантын енгізу.

1. Кучер Д.Е. Агрохимические и мелиоративные свойства торфяной почвы Мещерской низменности при регулировании водного и пищевого режима шлюзованием. – Рязань: РГАТУ, 2018. – 232 с.

2. Ushakov R.N., Ruchkina A.V., Levin V.I., Zakharova O.A., KostinYa. V., Golovina N.A. Sustainability of agro-gray soil to pollution and acidification, and its biodiagnostics //International Journal of Engineering and Technology (UAE). 2018. - Т. 7. - № 4.36. - С. 929-934.

3. Мусаев Ф.А., Борычев С.Н., Мустафаев М.Г, Евсенкин К.Н., Захарова А. Мониторинг сработанных торфяных почв Рязанской Мещеры, - Рязань-Баку, «MSV NƏŞR» OOO, - 2019. - 196 с.

4. Захарова О.А. Мониторинг осушаемых объектов на территории Рязанской Мещеры с использованием дронов/ В сб.: Экологическое состояние природной среды и научно-практические аспекты современных агротехнологии : матер. IV междунар. науч.-практ. конф. Министерство сельского хозяйства РФ, Рязанский государственный агротехнологический университет им. П.А. Костычева. 2020. - С. 125-129.

5. Зинченко В.Е. Влияние элементов технологии на продуктивность ярового ячменя в условиях обыкновенных черноземов/ Известия Оренбургского аграрного университета, 2017. – 5(67). – С. 48.

6. Захарова О.А. Технология использования ЭМ-комплекса на орошаемых сточными водами почвах. Сб. научн. ст. – М.: МГУП, 2007. – С. 34-35.

7. Кирейчева Л.В. Обоснование использования удобрительно-мелиорирующей смеси на основе торфа и сапропеля для повышения плодородия деградированных почв/ Вестник Рязанского государственного агротехнологического университета им. П.А. Костычева. 2016. № 3 (31). - С. 12-17.

8. Захарова О.А. Лизиметрические исследования в мелиорации// В кн.: Инновации в сельском хозяйстве и экологии: Материалы Международной научно-практической конференции. – Рязань, РГАТУ, 2020. - С. 183-188.

9. Захарова О.А. Лизиметрические исследования в мелиорации// Инновации в сельском хозяйстве и экологии: материалы международной научно-практической конференции (10 сентября 2020 года, г. Рязань, ФГБОУ ВО РГАТУ). Рязань: Издательство ИП Жуков В.Ю., 2020. – С.183-188.